Theo phong tục và truyền thống thì người xưa tin rằng người đeo ngọc có vận may tránh được rủi ro, ma quỷ và nguy hiểm. Trang sức bằng ngọc cũng là biểu tượng của sức khỏe. Suốt chiều dài lịch sử mênh mông từ 5 000 năm qua vua chúa Trung Hoa không ngừng say mê ngọc vì họ tin rằng thứ đá quý này giúp họ luôn cường tráng và trường thọ. Cùng thời kỳ đó, thời kỳ Trước-Columbus, di tích còn sót lại của các nền văn minh rực rỡ Olmec, Maya và Aztec ở Trung Mỹ cũng cho thấy rằng ngọc bích, ngoài vai trò được ưa thích nhất trong việc chế tạo vật dụng và vũ khí, còn được xem là phương thuốc thần kỳ chữa bệnh thận. Và trong thế giới ngọc đó thì Jadeit (Ngọc Phỉ Thúy) đứng đầu, sau thì tới Nephrite (Ngọc Bích). Từ ngữ jade, có nguyên ngữ từ tiếng Tây-Ban-Nha piedra de ijada (stone of the loins) nghĩa là ‘đá thận’ là một minh chứng. Các bậc vương tôn công tử Trung Hoa lẫn các tù trưởng quyền uy ở Trung Mỹ không phải vô cớ khi đeo chuỗi hạt ngọc bích ngang thắt lưng, vị trí của hai quả thận (!!!), và đeo nó suốt… cuộc đời.

Tất nhiên ngọc không bao giờ là thứ độc quyền của đàn ông cả. Văn học và nghệ thuật Trung Hoa xem ngọc là chân-thiện-mỹ khi mà thứ đá xanh này được gọi là ngọc trời (Stone of Heaven). Nét đẹp của phụ nữ đều được so sánh với ngọc: cành vàng lá ngọc, tấm thân ngọc ngà, bàn tay búp ngọc, giọng ca giàu chất ngọc; phẩm hạnh thì trong trắng như ngọc; còn thi ca thì vầng trăng tròn như đĩa ngọc, thuyền ngọc … Theo luật âm-dương thì ngọc là “chất” dương, chính vì vậy phụ nữ thường đeo ngọc để cân bằng âm-dương, để tăng thêm vẻ đẹp. Theo truyền thuyết Trung Hoa, các trinh nữ (âm) đi chân trần dọc theo theo dòng sông vào ban đêm (thời khắc âm thịnh) mới chạm (hấp dẫn) được các viên ngọc bích (dương) bằng gót ngọc của mình một cách tự nhiên và chỉ việc cúi xuống nhặt chúng lên. Ngọc bích chính là tạo vật dành cho phụ nữ vậy!

Tự bao giờ trời đất đã ban tặng cho Canada một thềm ngọc bích nephrite cực lớn. Thềm ngọc bích này như nàng công chúa ngủ trong rừng mãi đến năm 1955 mới được phát hiện và khai thác. Các mỏ này đều nằm ở tỉnh British Columbia, sát với biên giới tiểu bang Alaska cũa Hoa Kỳ khoảng 100 dặm về hướng đông. Các mỏ ngọc bích Nephrite nổi tiếng là Kutcho và nhất là Polar, mà người Việt chúng ta thường gọi là Ngọc bích Bắc cực, là những viên ngọc bích xanh biếc ẩn mình dưới những dãy núi tuyết vạn niên phủ trắng xoá. Chính vì thế mà công nhân mỏ ngọc bích chỉ có thể làm việc vào mùa khai thác ngắn ngủi trong năm, kéo dài tối đa khoảng 90 ngày vào mùa hè, khi băng tuyết tan. Sản lượng ngọc bích không phải lúc nào cũng đáp ứng được nhu cầu của thế giới ngày một tăng.

Người Tây phương nói “mọi thứ lóng lánh đều không phải là vàng” (tout ce qui brille n’est pas d’or). Vậy thì mọi thứ giống hệt như ngọc bích đều chưa chắc là ngọc bích (thật). Thật vậy, bất cứ một thứ ‘đá’ nào đó sau khi được xử lý gia công, được can thiệp bằng hóa chất nhằm gia tăng màu sắc, nhuộm màu nhân tạo thì khó mà phân biệt thật giả, chỉ có câu trả lời chính xác sau khi đã mua và đeo nó một thời gian sau đó. Trong một thị trường thiên hình vạn trạng, vàng thau lẫn lộn, việc chọn lựa cho mình một món hàng sang trọng, phong cách, có giá trị không nhỏ, lại hợp với ý thích và nhất là hàng “thật” quả là điều không dễ dàng. Một lời khuyên có giá trị nhất của những chuyên viên hay người buôn bán ngọc bích kinh nghiệm lâu năm là chỉ nên sắm thứ quý thạch này tại những cửa hàng nổi tiếng (có thương hiệu) hay có uy tín (thanh danh). Đó là cách duy nhất mà bạn tăng thêm an tâm về phẩm và giá.

Một phát hiện lý thú rằng: hai khối ngọc giá trị vĩ đại, một khối nặng 18 tấn được tạc thành tôn tượng Phật Ngọc cho Hòa Bình Thế Giới mà bạn có thiện duyên chiêm bái nhân chuyến tượng Phật Ngọc này được cung thỉnh đến Việt Nam. Khối kia, đáng kinh ngạc hơn nữa, nặng 32 tấn cũng được tạc thành tượng Phật Thích Ca nặng 7 tấn đầy trầm ngâm và từ bi, hiện đang an vị tại một ngôi chùa ở Thái Lan, cả hai khối đá đều có chung xuất xứ là từ Jade West. Hai tôn tượng linh thiêng xuất thế gian đều bắt nguồn từ hai giấc mơ của hai vị cao tăng khả kính.

Xin lưu ý rằng mùa khai thác mỏ ngọc bích tại British Columbia rất ngắn ngủi trong năm, không bao giờ quá 3 tháng, và trong điều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt của vùng Bắc cực.

Nguồn: Da Quy – Da Phong Thuy